Wat zijn MODY en LADA?

In Nederland hebben 1,2 miljoen mensen diabetes. Een vijfde weet dit nog niet, omdat klachten nog te vaag zijn. Als we het over diabetes hebben, dan gaat het vooral om diabetes type 1 en type 2. Deze vormen van suikerziekte komen het meest voor. Maar er zijn ook andere vormen van diabetes waar Nederlanders mee kampen, waaronder MODY en LADA.

MODY

MODY is een afkorting voor Maturity-Onset Diabetes of the Young. Zoals de naam het al zegt wordt deze vorm van diabetes vaak op jonge leeftijd gediagnosticeerd. Meestal is dat tussen de 10 en 25 jaar. In Nederland zijn er 900 geregistreerde MODY diabetespatiënten, maar omdat MODY erg lijkt op diabetes type 1 is de schatting dat het daadwerkelijk om 20.000 patiënten gaat. Niet altijd zal de arts dus de juiste diagnose stellen.

Niet een ongezonde levensstijl, maar een afwijking in het DNA (erfelijke materiaal) is de oorzaak voor deze chronische aandoening. MODY zelf kent ook weer verschillende types, afhankelijk van waar de afwijking in het erfelijk materiaal zit. Per type zijn er verschillende symptomen. MODY 3 komt het vaakst voor en dit veroorzaakt dorst, veel plassen en hoge bloedglucosewaardes. Met behulp van DNA onderzoek kan de aandoening worden vastgesteld. Heeft één van uw ouders MODY? Dan heeft u 50 procent kans dat u ook deze vorm van diabetes heeft.

Als alle onderstaande factoren betrekking op u hebben, dan gaat het mogelijk om MODY:

1. U bent diabetespatiënt met een BMI lager dan 25 (geen overgewicht)
2. Meerdere familieleden hebben diabetes, waarbij het ook om meerdere generaties gaat.
3. Bij iemand in de familie is diabetes vastgesteld toen diegene jonger was dan 25 jaar.
4. In uw lichaam worden geen antistoffen aangetroffen die gerelateerd zijn aan diabetes type 1.

U kunt overwegen om met een DNA onderzoek MODY vast te stellen. Ook kunt u regelmatig bloed laten testen om te hoge bloedglucosewaardes op te sporen. De behandeling hangt af van het type MODY, maar over het algemeen hoeft er geen insuline te worden gespoten. Vaak gaat het slechts om tabletten die ervoor zorgen dat de bètacel weer insuline afgeeft in het lichaam.

LADA

Net als bij MODY is ook LADA een afkorting. De volledige naam is Latent Autoimmune Diabetes in Adults. Het is eigenlijk diabetes type 1 op een latere leeftijd (vanaf 35-40 jaar), maar veel moeilijker te herkennen. De aandoening verloopt vaag en sluimerend en het toedienen van insuline is vaak in het begin niet nodig. Vanwege deze milde vorm van diabetes denk men vaak aan diabetes type 2. Men schat dat 15 procent van de diabetes type 2 patiënten eigenlijk LADA diabetes type 1 heeft. Aangezien meer dan 1 miljoen Nederlanders diabetes type 2 heeft, zijn er dus op z’n minst 150.000 Nederlanders met LADA. Meestal gaat het om deze vorm van diabetes wanneer u zonder overgewicht met een leeftijd boven de twintig jaar wordt gediagnosticeerd met diabetes type 2 en u ook insuline moet gaan spuiten.

Moeheid en veelvuldig moeten plassen zijn klachten die mogelijk wijzen op LADA, maar deze klachten komen ook vanwege andere reden vaak voor, dus aanvullend onderzoek zal uitsluitsel moeten geven. LADA kan worden herkend aan de hand van een bloedonderzoek. Er wordt gekeken naar de hoeveelheid glucose en de aanwezigheid van antistoffen in het bloed. Wanneer het afweersysteem de cellen kapot maakt die insuline aanmaken, dan zal dit zichtbaar zijn aan de hand van deze antistoffen. Dit duidt op diabetes type 1. Dus wanneer diabetes type 2 op basis van symptomen is vastgesteld, dan kan met een bloedonderzoek alsnog LADA diabetes type 1 worden gediagnosticeerd.